موختليف طايفا آدلاري ايله يئر كوره‌سينين بير چوخ حيصّه‌سينه حؤكمرانليق ائله‌ين توركلر دونيانين ان قديم ميللتلريندن بيريدير . آلتاي‌لاردان باشلانميش شومالدا بوزلو دنيزه قدر ، جنوبدا ايسه هندوستانا قدر ،‌غرب‌دن ايسه بالكانا قدر ياييلميش تورك ائتنوْسلاري دونيا مدنيتينه ان بؤيوك تأثير بوراخميش . توركلر بو گونكو ايران اؤلكه‌سينين ان قديم ساكينلريندن ديرلر . بوتون دونيا ديللرينده اولان سؤز خزينه‌لريميز بونا ان دوزگون اؤرنك اولا بيلر . هله مادلار ايرانا گلمه‌ميش بورادا توركلر باشقا ـ باشقا ائتنوس آدليقلاري آلتيندا ياشاييرديلار . ايرانين قديم و يئني جوغرافييا سؤ‍زلوكلرينده اولان توْپوْنيملر (جوغرافي آدلار) بونو ثبوت ائله‌يير . ان قديم ايران خاقانليغي هخامنشي ، اشكاني ، شاهلاري آدلاريندا كي تورك آنتروْپوْنيم‌لري دانيلمازدير . دونيا ديلچي‌لري بو مدعاني تصديق‌لييرلر . قديم ايران داش يازيلي عابيده‌لرينده (ميخي كتيبه‌لر ) آوئستا و حتي شاهنامه‌نين متنينده يئرلشن بير چوخ تورك آدلاري،  سؤزلري ، توركيزم‌لر واردير . بو مسئله‌ني حتي بئله انصافسيز پارس لئسيكوگرافلاري اؤزلريده اعتراف ائديرلر . قديم پارس لغت‌ نامه‌لريندن اولان فرهنگ نظام ‌دا بئله بير قيد وار : « آميزش پارسي با تركي در همان اوايل اسلام شده است نه در اثر سلطنت مغول ، زيرا در آثار اوليه ادبيات پارسي نيز الفاظ تركي است حتي مي توان گفت آميزش تركي و پارسي خيلي قبل از اسلام واقع شده ، چه تركان قديم همسايه ايران بودند و با آن مرابطه داشتند . ايران قديم ميان ترك ها ، ‌سامي ها ( آشوري ها ) واقع شده بود و باعث آميزش سه زبان آريايي ، سامي ‌و تركي‌گرديده است» .( فرهنگ نظام ، جلد دوم ، مقدمه )                                                                                                                
دونيا لوغت شوناسلاري و تدقيقاتچيلارينين چاليشمالاري نتيجه‌سينده آيدينلاشديريليب كي پارس ديلينده 20 مين تورك منشألي سؤز وار . ( باخين فرانسادا جامع التواريخ رشيدينين كاتئرمئر چاپينين مقدمه‌سينه و يا خود فرانسادا همين كيتابين بولوشه چاپينا ) ايسته‌ينلر محمد عباسي طرفيندن ايراندا ايلك دفعه چاپ اولان برهان قاطع سؤزلويونون گيريش حيصه‌سينه‌ده باخا بيلرلر .  بو سؤزلردن سونرا تدقيقاتچيلاريميز اوچون پارس سؤزلوكلرينده آنا ديليميزدن پارس ديلينه كئچن كلمه‌لرين علامتلريني قئيد ائديريك . قيد ائتمك لازيمدير بير سيرا استثنالاري نظرده آلماساق ، سونلوقلاري آشاغيدا كي كوْمپوْنئنت‌ ( اَك) ‌لرله بيتن سؤزلر تورك منشألي سؤزلردير .                                                  

1 ـ  پارسجا تلفظونده سونو « آق » ، « آغ » ، « آك » ، « اوْك » ايله بيتن . مثلاً : ا تاق ، سراغ، الك ، يدك ، چابك و ساير سؤزلر بو سيراداندير  .                                                                      
2 ـ پارسجا تلفظونده سونو « مَه // مِه » ايله بيتن سؤزلر . مثلاً : دكمه // تكمه ( دوگمه // دوكمه) ،    ( تؤكمه // توْكمه) ، قيمه ( قيمَه // قيمِه ) ، سرمه ( سوْرمه // سوْرمِه ) ، چكمه ، دلمه، چاتمه ، قاتمه ، چنباتمه و ... بو سيراداندير . ( عرب سؤزلري مستثنا اولاراق )                                                
3 ـ « اوق » ، « اوْق » ، « ايق » ، « اوْك » عنصرلري ايله بيتن سؤزلر . مثلاً : قرق ، اَغروق ، ايليق ، بولوك ، چابك // چابوك و  ...                                                                                    
4 ـ « چي » ، « چي» عنصرلري و يا شكيلچي‌لري‌له بيتن‌لر . مثلاً : سورچي ، قورچي ، يورتچي ، ارابه‌چي، قهوه‌چي ، يازيچي و ... سؤزلر  .                                                                        
‎.5 ـ « ليق » ، « ليق » ، « لوق » عنصرلري بيتنلر . مثلاً : بوزلوق ، قارليق ، باشلوق ، اتاليق ، باشليغ و ... .6 ـ « لاق » ، « لاخ » ايله بيتن سؤزلر . مثلاً : ييلاق ، قشلاق ، باتلاق . لاخ عنصرو پارس ديلينده آرتيق شكيلچي كيمي ايشله‌نرك ، پارس سؤزلريله بيرليكده دوزلتمه سؤزلرين عمله گتيريلمه‌سينده اشتراك ائتميشدير . مثلاً : سنگلاخ ، رودلاخ ، نشيب لاخ ، سولاخ ، سوراخ ، ديولاخ و ... .              
7 ـ « ماق » ، « مق » ، عنصرو ايله بيتن‌لر . مثلاً : چخماق ، قيماق ، تخماق و ... .                          
8 ـ « آر » ، « اَر » ايله بيتن‌لر . مثلاً : قاتار ( قطار ) ، چاپار ، آچار ، چپر ، دچار و ... .                    
9 ـ « اِر » ، « اوْر » ايله بيتن سؤزلر . مثلاً : قاطر ، چادر ، بهادر و ... .                                        
10 ـ « اوْل » ، « آووْل » ايله بيتن‌لر . مثلاً : قراووْل ، سياول ، قرقاول و ... .                                  
11 ـ « داش » ، « تاش » ايله بيتن‌لر . مثلاً : داداش ، آداش ، سرداش ، كونولتاش ، يكتاش و...  .        
12 ـ « غَه // غِه » ، « قَه // قِه » ، « كَه // كِه » ، « گَه // گِه » ايله بيتن سؤزلر . مثلاً : داروغه ، يرقه     ( يورقَه // يورقِه ) ، اُلكه ( اوْكه ) ، الكا ( اوْلكا ) ، جلگه ( جوْلگه // جولگه ) و ... .                      
13 ـ « قي » ، « قو » ، « غو » ايله بيتن سؤزلر . مثلاً : قرقي ( قئرقي  ، برقو ( بورغو  ، يرغو ( يوْرغو ) و ... سؤزلر .                                                                                                          
* كؤكونده يا خود قورولوشوندا « ق » و « چ » حرفي اولان آدلار ، سؤزلر، فعل لر تماميله تورك سؤزلري‌دير (قاچاق ، قيچي ، قاچ ، قارچ ، چاقو )  .                                                            
* كؤكونده يا قورولوشوندا « ك » و  « چ » حرفلري ايشتراك ائدن سؤزلر ( كوچ ،كوچه ،كوچك ، چكول ، چاك ، چابك ، كچل و ... .                                                                              
* كؤكونده ، قورولوشوندا « ق » ، « د » ، « ت » ايشتراك ائله‌ين سؤ‍زلر : قاتر، قاتوق ،  قره‌قات ،  قوروت ، آنقوت ، قتار // قطار و ...  .                                                                            
* « انگ » و « نگ » سؤزلري : فشنگ ، تفنگ ، كلنگ ، سنگر و ... .                                          
*  « ي » سسيله باشلايان سؤزلر اكثر حالدا تورك منشألي‌دير : يام ، يامچي، يونجه ،يالغ ، ياله =        ( بو سؤزه « پ » پروْتئز اولاراق « پياله »‌شكليني‌ده آلميش‌دير ) ، يال ، يله ، يون // يان آت معناسيندا نريون و ماديون // ماديان سؤزلرينده گورمك اولار .                                                            
* قورولوشوندا « ق » و « ز » اولان سؤزلر : قاز ، قوزك ، قوزه ، قزوين ، قوز ( بو سؤ‍ز گوژ فورماسيندا پارس ديلينده ايشلنمكده‌دير ) .                                                                        
* «ت» ،«پ» و يا خود « چ »،« پ »حرفلريله قورولان سؤزلرين چوخو يئنه‌ده تورك منشأليدير :چاپار ، تپش ، تپيدن ، تپه ، توپال و ... .                                                                                    
* « چ » و « غ »  سسلرله قورولان سؤزلر اكثر حالدا تورك منشألي‌دير : بوغچا // بقچه ، غنچه ،‌ چاغ ، چوغول // چغلي و ...  .                                                                                              
قيد ائتمك لازيمدير بير سيرا تورك منشألي سؤزلرده  ترجمه يولو ايله پارس ديلينه كئچميش‌دير . بعضي بيتگي آدلاري ، حئيوان آدلاري بو يوللا پارس ديلينه كئچميش‌دير . مثال اوچون : قديم تورك ديلينده اولان « دوه‌قوش // دوه‌قوشي » سؤزون « شترمرغ » فوْرماسيندا و يا خود « سيغير ديلي »       =   « گاو زبان »  ، « پيشيك اوْتو » ايسه « علف گربه » كيمي. پارس ديلينده رنگلرله باغلي بير سيرا سؤزلر  ( كوْروْنئميك آدلار ) اكثر حالدا تورك ديللريندن ترجمه اولونوب ، پارس ديلينه كئچيريلميشدير.       « سياه‌گوش » ،  « سيه‌رود» ، « سيه‌چشمه» ، « مسجد كبود» ، « درياي سياه » ، «درياي سرخ» كيمي آدلار توركجه  « قارا قولاق »  ،« قارا چاي »،« قارا بولاق »، « گؤي مچيد »، « قارا دنيز »، « قيزيل دنيز » سؤزلرينين  ترجمه‌سيندن‌تؤرنميشدير . پارس ديلينده بير او قدر تورك منشألي سؤزلر وار كي قلميميز اونو قئيد ائتمكدن عاجزدير . اوسته وئريلن اؤرنكلر دنيزدن بيرداملادير . گئج تدقيقاتچيلاريميز پارس  «امثال و حكم» ينده گؤز دولانديرسالار گؤرجكلر علامه‌دهخدانين توپلاديغي مثللرين‌چوخو قطعيت‌له دئمك اولار ياريسي تورك آتالار سؤزوندن پارس ديلينه ترجمه اولونموش سؤزلردير